Strona główna Ciekawostki Powstanie w getcie warszawskim

Powstanie w getcie warszawskim

0
Powstanie w getcie warszawskim
Stroop Report 2/4 Record Group 038 United States Counsel for the Prosecution of Axis Criminality; United States Exhibits, 1933-46 HMS Asset Id: HF1-88454435 ReDiscovery Number: 06315
Stroop Report 2/4 Record Group 038 United States Counsel for the Prosecution of Axis Criminality; United States Exhibits, 1933-46 HMS Asset Id: HF1-88454435 ReDiscovery Number: 06315
Stroop Report 2/4
Record Group 038
United States Counsel for the Prosecution of Axis Criminality; United States Exhibits, 1933-46
HMS Asset Id: HF1-88454435
ReDiscovery Number: 06315

19 kwietnia 1943 roku, przebywający w getcie Żydzi, wystąpili przeciwko Niemcom. Przyczyną wybuchu powstania była decyzja o likwidacji getta, która oznaczała śmierć przetrzymywanej tam ludności żydowskiej.

Na terenie getta powstały formacje wojskowe – Żydowska Organizacje Bojowa – ŻOB oraz Żydowski Związek Wojskowy, ZZW. Na czele około 600 żołnierzy ŻOB stanął, między innymi, Marek Edelman. Dowodził powstańcami na terenie getta, stając się, po śmierci Mordechaja Anielewicza, ostatnim dowódcą. 10 maja 1943 roku opuścił getto, kanałami przedostając się na teren Warszawy.

Akcję powstańców wsparli żołnierze Armii Krajowej, przeprowadzając akcję „Getto”. 22 kwietnia, po nieudanej próbie wysadzenia murów getta, 35. żołnierzy AK zostało, prawdopodobnie, rozstrzelanych.

23 kwietnia Niemcy unieważnili przepustki wstępu na teren getta wszystkim Polakom. W czasie powstania wykorzystywano ukryte schrony, które powstały w getcie w 1942 roku. Po upadku powstania w połowie maja 1943 roku, getto zostało zrównane z ziemią, spalono wszystkie miejsca, na których toczyły się walki.

Pomimo informacji o ludobójstwie, dokonywanym na Żydach, przekazywanych przez uciekinierów z terenów objętych działaniami hitlerowców, nie podjęto skutecznych działań. Apele organizacji żydowskich do uczestników międzynarodowej konferencji bermudzkiej w 1943 roku, nie zakończyły się pomyślnymi ustaleniami.

Upamiętnienie powstania

Bohaterstwo żydowskich powstańców zostało upamiętnione ma monumencie Bohaterów Getta, autorstwa Natana Rapaporta. Na Grobie Nieznanego Żołnierza odsłonięto pamiątkową tablicę.

W miejscu śmierci żołnierzy ŻOB i dowódcy, Mordechaja Anielewicza, w 1946 roku usypano kopiec, nazwany Kopcem Anielewicza.

Pamiątkowe tablice upamiętniają walki na placu Muranowskim, a pomnik granic getta znajduje się na ulicy Nalewki. Przez znajdującą się tam w 1943 roku bramę, wkroczyli na teren getta żołnierze niemieccy.

Muzeum Bojowników Getta

Powstało w 1950 roku w Izraelu. Było to jednocześnie pierwsze na świecie muzeum upamiętniające Holocaust. Dzięki pracom badawczym, prowadzonym przez cały czas działalności placówki, zostały odtworzone losy Żydów, ofiar niemieckiego faszyzmu, przebieg walk żydowskiego ruchu oporu, a także przedstawione życie ocalonych z pogromu. Działalność Muzeum wspierana jest przez międzynarodowe stowarzyszenia.

Ekspozycje muzealne zostały pogrupowane na działy. W muzealnej bibliotece znajduje się około 60 tysięcy książek oraz materiałów archiwalnych. Biblioteka udostępnia zbiory studentom, powstają prace na temat Holocaustu, walki Żydów, życia ludności żydowskiej przed II wojną światową. W archiwach zebrano listy, zdjęcia, zapiski, świadectwa, itp. dokumenty, w liczbie około 2,5 mln archiwaliów.

Muzeum główne zawiera ekspozycje, dotyczące Holokaustu i losów Żydów. Każdego roku, 19 kwietnia, prowadzone są wykłady i organizowane wystawy ku czci powstańców getta warszawskiego.

W Muzeum Pamięci Dzieci prezentuje historie żydowskich dzieci. Na ekspozycjach znajdują się materiały, związane z działalnością Janusza Korczaka, zbrodniczą działalnością hitlerowców, losami ocalonych.

Wystawa malarstwa Mosze Kupfermana umożliwia zwiedzenie galerii z pracami artysty oraz pracowni, w której powstawały obrazy.