Termin i samo słowo holocaust pochodzi z języka greckiego i w wolnym tłumaczeniu oznacza „całopalenie, ofiarę całopalną”. Pojęciem tym określa się przede wszystkim Zagładę Żydów, utożsamianą z ludobójstwem, dokonanym na tym narodzie w czasie drugiej wojny światowej przez Trzecią Rzeszę. Doszło wówczas do zagłady ponad sześciu milionów niewinnych Żydów oraz milionów innych ludzi, którzy przez Niemców i państwa z nimi kolaborujące określone zostały jako gorsze i mniej wartościowe od rasowych aryjczyków, którymi Hitler określił narody zachodniej Europy. Wraz z bestialsko mordowanymi Żydami ginęli głównie Polacy, Romowie, a także radzieccy więźniowie wojenni. Na śmierć skazywani byli też niepełnosprawni, duchowni, zarówno katoliccy, jak i prawosławni, homoseksualiści oraz polityczni przeciwnicy, niewygodni dla Trzeciej Rzeszy. Ludobójstwo określane mianem Holokaustu uważane jest za jedną z największych i najbardziej brutalnych zbrodni przeciwko ludzkości na świecie. Ginęli nie tylko żołnierze, czy polityczni działacze, ale przede wszystkim osoby cywilne, których jedyną winą była narodowość, do której przynależeli. Śmierć poniosły miliony mężczyzn, kobiet i dzieci.

Wielki dramat narodu żydowskiego rozegrał się przede wszystkim na ziemiach polskich, na których mieściły się wielkie skupiska wyznawców judaizmu. Polska w latach 1939 – 1945 okupowana była przez wojska niemieckie. U progu drugiej wojny światowej władze Trzeciej Rzeszy planowały przesiedlenie europejskich Żydów w odległe krainy. Wśród rozważanych lokalizacji znalazły się między innymi Madagaskar lub za Ural. Z tego pomysłu jednak zrezygnowano, z powodu trudności organizacyjnej w trakcie prowadzonej wojny. 20 stycznia 1942 roku na konferencji w Wansee podjęto decyzję o tak zwanym „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej”, czyli po niemiecku: Endlösung der Judenfrage, które oznaczało zagładę narodu żydowskiego.

Niemcy rozpoczęli wówczas powiększanie i budowę nowych nazistowskich obozów zakłady, spośród których największe to: Auschwitz-Birkenau oraz obozy w miejscowościach: Treblinka, Bełżec, Sobibór, Majdanek i Chełmno. Początkowo Żydów zamykano w gettach, budowanych w dużych miastach (największe znajdowało się w Warszawie, gdzie przebywało nawet do 460 tysięcy osób). Była to odizolowana, stale kontrolowana i zamknięta przestrzeń, w której na bardzo małej przestrzeni znajdowała się bardzo duża grupa ludzi pochodzenia żydowskiego. Mieszkający tam początkowo nie mięli pojęcia, jaki los ich czeka. Kiedy rozpoczęła się akcja likwidacja getta, Żydzi myśleli że zostają przesiedleni. Po zazwyczaj bardzo długiej i męczącej podróży w ciasnym wagonie przeznaczonym do przewozu zwierząt, docierali na miejsce kaźni, już wycieńczeni i zmęczeni. W akcie buntu przeciwko niemieckiemu oprawcy, 19 kwietnia 1943 roku Żydzi pozostali w warszawskim getcie, wszczęli powstanie, krwawo stłumione po sześćdziesięciu trzech dniach zaciętej bohaterskiej walki o godność i honor.

W obozach koncentracyjnych, do których trafiali nie tylko Żydzi, ale i Romowie i Polacy, Rosjanie i mieszkańcy innych wschodnioeuropejskich państw panowały katastrofalne warunki. Zaraz po wjeździe pociągu z ofiarami na peron przez obozem, przywiezieni dzieleni byli na dwie kategorie. Małe dzieci, schorowani, niepełnosprawni, starcy i część kobiet od razu trafiali do komór gazowych, do których wpuszczany był cyklon B. Zdrowi i jak dotąd pełni sił trafiali do obozowych baraków, by każdego dnia wstawać skoro świt i niesamowicie ciężko pracować w nieludzkich warunkach, niemalże bez posiłku. Oprócz tego cały przywieziony przez ofiary Niemców majątek zostawał skonfiskowany. W obozach koncentracyjnych umierano nie tylko w komorach gazowych, ale i z powodu wycieńczenia, głodu i ciężkich, nieleczonych w tym miejscu chorób, które w panujących bardzo złych warunkach sanitarnych i higienicznych rozprzestrzeniały się w niesamowicie szybkim tempie.

Wielu Polaków podczas drugiej wojny światowej starało się pomóc Żydom, ocalić ich poprzez ukrywanie, a nawet oddając za nich własne życie. Polska jest narodem, który otrzymał najwięcej w historii odznaczeń Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata, przyznawanym przez Żydów dla innych państw. Nasz kraj ma ich aż 6620, a najsłynniejsi Polacy nim odznaczeni to między innymi: Irena Sendlerowa, Jarosław Iwaszkiewicz, Zofia Kossak-Szczucka, czy Czesław Miłosz. O jednym z największych i najstraszniejszych ludobójstw w dziejach ludzkości nie powinno się zapomnieć. Na terenie niemieckiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz-Birkenau powstało muzeum, które ma upamiętniać i przestrzegać przyszłe pokolenia.