Któż z nas na szkolnych lekcjach historii nie spotkał się z tym określeniem? Pewnie nikt, bo „Cesarstwo Bizantyjskie” swego czasu bardzo dużo znaczyło na mapie geograficznej. Warto od razu zaznaczyć, że pojęcie to odnosi się do określenia średniowiecznego cesarstwa rzymskiego, które miało swoją stolicę w Konstantynopolu. Istniało ono od IV wieku do dokładnie 29 maja 1453 roku, a zostało podbite przez Turków osmańskich.

Początki tego imperium datuje się już na III wiek. Wtedy to imperium rzymskie co jakiś czas było dzielone. Warto podkreślić, że finalnego podziału dokonał w 395 roku Teodozjusz I Wielki. W tym wielonarodowym państwie funkcjonowała rzymska administracja oraz prawo. Co ciekawe dominowała jednak kultura … grecka. Cesarstwo Bizantyjskie swoje najlepsze lata przeżywało za czasów panowania Justyniana I Wielkiego. Rządził on dokładnie w latach 527-565 i odnosił bardzo liczne sukcesy. Do takowych na pewno należy zaliczyć podbój północnej Afryki, Sycylii, Italii czy południowej Hiszpanii. Nie można nie wspomnieć, że to właśnie Justynian I Wielki poradził sobie z atakiem Persów i stłumił groźny bunt ludności. To właśnie za jego czasów nastąpiła też kodyfikacja prawa.

Jego następny nie byli już tak skuteczni i Cesarstwo Bizantyjskie miało coraz mniej terenów. Warto tutaj przytoczyć stratę większości Italii przez Longobardów (568 rok). Poza tym Słowianie poradzili sobie ze zdobyciem Półwyspu Bałkańskiego, a na rzecz Arabów przeszły Palestyna, Egipt oraz Syria. W 680 roku powstało państwo Bułgarskie, które było kolejnym zagrożeniem dla Konstantynopola. Kiedy do rządów doszła dynastia macedońska udało się odzyskać część wcześniej utraconych terenów, jak Półwysep Bałkański, Syria czy Armenia.

Trzeba wspomnieć, że ponowny rozkwit kultury tego wielonarodowego państwa nastąpił w IX i X wieku. Wtedy to Cesarstwo Bizantyjskie znowu rosło pod tym względem w siłę. Wówczas w literaturze oraz nauce dominowały zagadnienia związane z religią. Z czasem jednak wszystko zaczęło zmierzać ku upadkowi. W czasie trwania IV krucjaty krzyżowcy z zachodu zdobyli Konstantynopol i Cesarstwo Bizantyjskie znalazło się w poważnym zagrożeniu. Atakujący utworzyli wówczas Cesarstwo Łaciński – na obszarze wokół Konstantynopola – co było kolejnym sygnałem ostrzegawczym. Rycerze pochodzący z zachodu oraz oddziały z Wenecji podzielili między siebie znaczną część Grecji. W posiadaniu Bizantyńczyków pozostało jednak jeszcze kilka terenów. Na nich powstały zaś Cesarstwo Nicejskie, cesarstwo Trapezuntu i despotat Epiru.

Warto podkreślić datę 1261 rok. Wtedy to Michał VIII Paleolog – ówczesny cesarz nicejski – odzyskał Konstantynopol. Następnie przywrócił Cesarstwo Bizantyjskie, które jednak miało o wiele mniejsze terytorium. W 1300 roku Turcy osmańscy podbili praktycznie całą zachodnią Azję Mniejszą. 62 lata potem mieli już w swoim posiadaniu Adrianapol. Z kolei 29 maja 1453 roku Turcy osmańscy zdobyli to, na czym ich najbardziej zależało – Konstantynopol. Tym samym Cesarstwo Bizantyjskie definitywnie przestało istnieć.